Có thể nói rằng mỗi người trong chúng ta đều có mang trong mình những di tích thật bé nhỏ của một loại ung thư nào đó, nhưng nhờ vào sức đề kháng tốt của cơ thể nên chúng chưa có cơ hội bộc phát ra thành bệnh cancer được mà thôi. Những bệnh tích cancer thật bé nhỏ nầy (microtumeurs), thường là những tế bào trong giai đoạn tiền cancer. Chúng được nhìn thấy bằng kính hiển vi qua việc xét nghiệm tổ chức bệnh lý học (histopathologie) những bộ phận của những người đã chết vì những nguyên nhân nào khác ngoài ung thư ra. Các tế bào có mang dấu tích tiền cancer nhưng chưa bộc phát thành bệnh thường thấy là: 98% ở vú, 40% ở tuyến giáp trạng (thyroide) và 30% ở tiền liệt tuyến (prostate).
Trong thực tế, tỉ lệ thật sự bệnh cancer của ba cơ quan nói trên đều rất thấp trong dân chúng. Từ lâu người ta được biết có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến cancer chẳng hạn như hóa chất độc, một số chất phụ gia, khói thuốc lá, tia phóng xạ, tia tử ngoại mặt trời, virus, v.v…Đây mới chỉ là một vài ví dụ mà thôi. Ngoài ra cũng còn phải kể đến những yếu tố nội tại bên trong cơ thể nữa…Mỗi ngày có hằng tỉ tế bào được phân cắt để tái tạo thành tế bào mới nhằm thay thế những tế bào cũ đã chết.
Trong tiến trình phân chia tế bào rất phức tạp nầy nếu có sự lệch lạc nào đó từ một nhiễm sắc thể không hoàn chỉnh thì rất có thể sẽ có một số tế bào nào đó đi lệch programme. Chúng sẽ sinh sản hỗn độn, vô trật tự và biến thành những tế bào tiền cancer (précancéreuses) và cuối cùng chúng tìm cách định vị tại một nơi nào đó trong cơ thể! Để có thể tiếp tục phát triển ra thành khối ung thư, các tế bào tiền cancer nầy cần được nuôi dưỡng bởi một hệ thống mạch máu li ti bao phủ (angiogénèse). Thời gian tiềm ẩn rất lâu dài trước khi các tế bào tiền cancer ban đầu có thể trở thành thật sự một khối u gây bệnh cancer. Đây là giai đoạn rất thuận lợi để các phương pháp trị liệu có thể ngăn chặn và phá vỡ sự bành trướng của hệ thống mạch máu li ti đến nuôi cancer. Khối u có thể thuộc loại hiền (bénin) hoặc thuộc loại dữ ác tính (malin). Loại hiền thì định vị tại một chỗ, còn loại dữ thì rất nguy hiểm vì nó phát triển rất nhanh và còn di căn (métastase) nghĩa là chạy lung tung đến những cơ quan khác nữa!
Thay đổi nếp sống và sự dinh dưỡng bằng cách dùng nhiều rau quả tươi là điều cần thiết để hy vọng có thể ngăn chặn được sự xuất hiện của vài loại cancer…Chính một số các chất sinh học thực vật (phytochimiques) hiện diện trong rau quả sẽ tác động như những vũ khí bén nhọn để ngăn chặn và phá vỡ hệ thống mạch máu nuôi cancer khi chúng còn ở trong giai đoạn sơ khởi chưa hoàn chỉnh.
Những nguyên nhân dẫn đến cancer
-Dinh dưỡng và thực phẩm (ăn nhiều mỡ dầu, thịt đỏ, chất phụ gia, nitrite trong thịt nguội, thịt nướng khét): 30%
-Thuốc lá: 30%
-Di truyền:15%
-Bối cảnh, liên hệ đến việc làm, nghề nghiệp (hít thở hóa chất độc): 5%
-Béo phì, thiếu vận động: 5%
-Tia tử ngoại (UV) mặt trời: 2%
-Một số dược phẩm: 2%
-Ô nhiễm môi sinh: 2%
-Các yếu tố khác: 2%
Rau quả tươi có thật sự giúp chúng ta ngừa cancer hay không?
Các dân tộc Á Đông nhờ vào tập quán ăn uống đặc biệt gồm nhiều rau đậu nên ít bị một vài loại cancer nào đó so với các dân tộc Tây Phương thường hay ăn nhiều thịt, nhiều dầu mỡ nhưng lại ít dùng rau quả tươi. Một vài loại thực vật đã được khoa học xác nhận là có tính năng giúp chúng ta ngừa một số cancer...
Nhóm cải bắp (crucifère) có khả năng ngăn chặn việc tạo ra hormones œstrogènes nhờ đó có thể làm giảm nguy cơ xuất hiện cancer vú ở phụ nữ...Cà Tomate có chất chống oxy hóa lycopène giúp ngừa cancer tiền liệt tuyến ở đàn ông lớn tuổi...Ngoài ra, củ nghệ và chocolat đen cũng có chứa những chất chống oxy hóa giúp ngừa sự xuất hiện của vài loại cancer…Dân Nhật bản sống trên đảo Okinawa có tuổi thọ cao nhất thế giới có lẽ nhờ họ sống trong một môi trường trong lành đồng thời họ cũng áp dụng lối dinh dưỡng tốt gồm có nhiều rau cải tươi, rong biển và cá.
Một số rau quả điển hình có chứa chất kháng cancer(Surh,Y-J (2003) Nature Review on cancer 3,768-780)
-Nghệ (Curcuma): Chất kháng cancer Curcumine: Cancer ruột già, bao tử, gan, da…-
-Bleuets (blueberries): Delphinidine.
-Fraises (strawberries): Acide ellagique.
-Trà xanh (green tea): Epigallocatéchine-3-gallate. Trà xanh chứa nhiều chất catéchines hơn trà đen...
-Đậu nành (soja, soybean): Génistéine. Tốt để ngừa cancer vú ở đàn bà và cancer tiền liệt tuyến ở đàn ông. Thực phẩm làm từ hạt đậu nành (đậu nành rang, tàu hũ, miso, sữa đậu nành tự làm lấy ở nhà …) tốt hơn các viên suppléments soja và sữa đậu nành bán trong siêu thị.
-Tomates: Lycopène, ngừa cancer tiền liệt tuyến. Pâte de tomate chứa nhiều lycopène nhất (nhiều hơn tomate sống).
-Nho (grapes): Resvératrol. Rượu chát đỏ làm từ nho cũng rất tốt nhưng chỉ nên uống ít và điều độ thôi vì dù sao nó cũng vẫn là rượu.
-Bưởi (grapefruits): Limonène
-Tỏi (garlic): Diallyl-sulfide
-Cải bắp (cabbages): Indole-3-Carbinol
-Broccoli: Sulphorahane
-Chocolats đen: có chứa 70% cacao, cung cấp một số lượng polyphénols đáng kể*, nên được xem rất có ích để ngừa các bệnh mãn tính như cancer và các bệnh thuộc về tim mạch.
Rau quả giúp ta giảm cancer đến mức độ nào?(World Cancer Research Fund/American Inst.for Cancer Research, 1997)
Tên - Số mẫu nghiên cứu - Số lần giảm nguy cơ - Tỉ lệ
Rau cải nói chung 74 - 59 - 80%
Trái cây - 56 36 - 64 %
Rau cải tươi - 46 - 40 - 87 %
Cải bắp, Broccoli 55 - 38 - 69%
Hành, tỏi, poireau 35 - 27 - 77%
Rau cải xanh 88 - 68 - 77%
Carottes 73 - 59 - 81%
Tomates 51 - 36 - 71%
Bưởi 41 - 27 - 66%
Các thức ăn cần nên tránh ăn thường xuyên:
-Các loại thịt ngâm muối (mariné) và các loại rau quả ngâm giấm (có thể gây cancer dạ dầy)
-Thịt, cá hong khói (fumé).
-Thức ăn chiên, nướng khét ở nhiệt độ cao.
-Thức ăn biến chế theo lối công nghiệp, đồ conserve, thịt nguội charcuterie, jambon, saucisse, lạp xưỡng, v.v…
-Rượu: hạn chế.
Ngừa Cancer bằng cách nào?
-Bỏ thuốc lá (cancer phổi, miệng, thanh quản…)
-Giảm bớt năng lượng calories ăn vào. Giảm bớt các loại fast food và các loại nước ngọt có gaz. Không ăn thức ăn quá nóng!
-Giảm bớt thịt đỏ (cancer ruột già). Nên ăn thịt nạc, thịt gà và cá (cá có chứa nhiều chất acid béo Oméga 3 rất tốt cho sức khỏe). Thay nguồn protéine từ thịt bằng các loại đậu và tàu hũ. Không cần phải nhất thiết ăn thịt mỗi ngày!
-Giảm bớt việc ăn những loại sản phẩm có chứa những hóa chất bảo quản có tiềm năng gây cancer chẳng hạn như thịt bacon, saucisse, jambon, hot dog, lạp xưỡng, thịt hong khói (smoked meat), v.v…Các sản phẩm nầy đều chứa nhiều nitrites và lúc chiên hay nướng chúng sẽ chuyển ra chất nitrosamines là chất có thể gây ra cancer. Tránh dùng những món ăn đã bị khét. Khi nướng thịt trên lửa ngọn, mỡ chảy ra và bốc cháy thành những chất hydrocarbures aromatiques bám vào miếng thịt. Đây là chất gây cancer. Khi nấu thịt ở nhiệt độ cao cũng sẽ tạo ra chất amines hétérocycliques là chất gây cancer!
-Tránh ăn những sản phẩm có quá nhiều muối!
-Ăn nhiều rau quả tươi (đủ màu sắc) để có nhiều chất chống oxy hóa và vitamins. Nên ăn một thức ăn đa dạng!
-Vận động, tập thể dục đều đặn!
Những tin đồn bất lợi về rau quả
*Rau quả nhiễm hóa chất, nông dược (pesticides) có thể gây cancer.
Sai - Các xét nghiệm tại Canada cho biết, rau quả nếu có bị nhiễm hóa chất thì cũng chỉ nhiễm ở mức độ rất thấp. Trước khi ăn nên rửa sạch, gọt bỏ vỏ, hay gỡ bỏ các lớp bên ngoài như trường hợp cải bắp. Lợi ích của việc dùng rau cải vẫn trội hơn là vấn đề sợ rau cải bị nhiễm hóa chất mà không ăn!
*Rau quả xuất phát từ kỹ thuật làm thay đổi gène (GMO) nên ăn không tốt.
Sai - Đa số rau quả mà chúng ta dùng mỗi ngày đều là sản phẩm standard, và được trồng một cách bình thường mà thôi. GMO thật ra là một vấn đề thuộc về sinh thái (biodiversité)!
*Chỉ có rau quả Bio, Organic mới tốt cho sức khỏe.
Sai - Tất cả các khảo cứu từ trước tới nay đều được thực hiện với các loại rau cải bình thường và đã nói lên lợi ích của chúng đối với sức khỏe. Nhãn hiệu Bio không phải là điều tối cần thiết để chúng ta tận dụng những lợi ích của rau quả!
(Bio hay Organic là rau quả trồng theo lối thiên nhiên không sử dụng hóa chất)
Kết luận
Hằng ngày nên sử dụng nhiều loại rau quả tươi và đa dạng. Đó là bước đầu để chúng ta có được một sức khỏe tốt đồng thời cũng để giúp giảm thiểu nguy cơ xuất hiện của một vài loại cancer. Ngày nay, một chế độ dinh dưỡng nhiều thịt và nhiều mỡ dầu có thể là đầu mối của nhiều vấn đề sức khỏe.
Đói ăn rau, đau uống thuốc.
Thức ăn là liều thuốc!
Trong thực tế, tỉ lệ thật sự bệnh cancer của ba cơ quan nói trên đều rất thấp trong dân chúng. Từ lâu người ta được biết có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến cancer chẳng hạn như hóa chất độc, một số chất phụ gia, khói thuốc lá, tia phóng xạ, tia tử ngoại mặt trời, virus, v.v…Đây mới chỉ là một vài ví dụ mà thôi. Ngoài ra cũng còn phải kể đến những yếu tố nội tại bên trong cơ thể nữa…Mỗi ngày có hằng tỉ tế bào được phân cắt để tái tạo thành tế bào mới nhằm thay thế những tế bào cũ đã chết.
Trong tiến trình phân chia tế bào rất phức tạp nầy nếu có sự lệch lạc nào đó từ một nhiễm sắc thể không hoàn chỉnh thì rất có thể sẽ có một số tế bào nào đó đi lệch programme. Chúng sẽ sinh sản hỗn độn, vô trật tự và biến thành những tế bào tiền cancer (précancéreuses) và cuối cùng chúng tìm cách định vị tại một nơi nào đó trong cơ thể! Để có thể tiếp tục phát triển ra thành khối ung thư, các tế bào tiền cancer nầy cần được nuôi dưỡng bởi một hệ thống mạch máu li ti bao phủ (angiogénèse). Thời gian tiềm ẩn rất lâu dài trước khi các tế bào tiền cancer ban đầu có thể trở thành thật sự một khối u gây bệnh cancer. Đây là giai đoạn rất thuận lợi để các phương pháp trị liệu có thể ngăn chặn và phá vỡ sự bành trướng của hệ thống mạch máu li ti đến nuôi cancer. Khối u có thể thuộc loại hiền (bénin) hoặc thuộc loại dữ ác tính (malin). Loại hiền thì định vị tại một chỗ, còn loại dữ thì rất nguy hiểm vì nó phát triển rất nhanh và còn di căn (métastase) nghĩa là chạy lung tung đến những cơ quan khác nữa!
Thay đổi nếp sống và sự dinh dưỡng bằng cách dùng nhiều rau quả tươi là điều cần thiết để hy vọng có thể ngăn chặn được sự xuất hiện của vài loại cancer…Chính một số các chất sinh học thực vật (phytochimiques) hiện diện trong rau quả sẽ tác động như những vũ khí bén nhọn để ngăn chặn và phá vỡ hệ thống mạch máu nuôi cancer khi chúng còn ở trong giai đoạn sơ khởi chưa hoàn chỉnh.
Những nguyên nhân dẫn đến cancer
-Dinh dưỡng và thực phẩm (ăn nhiều mỡ dầu, thịt đỏ, chất phụ gia, nitrite trong thịt nguội, thịt nướng khét): 30%
-Thuốc lá: 30%
-Di truyền:15%
-Bối cảnh, liên hệ đến việc làm, nghề nghiệp (hít thở hóa chất độc): 5%
-Béo phì, thiếu vận động: 5%
-Tia tử ngoại (UV) mặt trời: 2%
-Một số dược phẩm: 2%
-Ô nhiễm môi sinh: 2%
-Các yếu tố khác: 2%
Rau quả tươi có thật sự giúp chúng ta ngừa cancer hay không?
Các dân tộc Á Đông nhờ vào tập quán ăn uống đặc biệt gồm nhiều rau đậu nên ít bị một vài loại cancer nào đó so với các dân tộc Tây Phương thường hay ăn nhiều thịt, nhiều dầu mỡ nhưng lại ít dùng rau quả tươi. Một vài loại thực vật đã được khoa học xác nhận là có tính năng giúp chúng ta ngừa một số cancer...
Nhóm cải bắp (crucifère) có khả năng ngăn chặn việc tạo ra hormones œstrogènes nhờ đó có thể làm giảm nguy cơ xuất hiện cancer vú ở phụ nữ...Cà Tomate có chất chống oxy hóa lycopène giúp ngừa cancer tiền liệt tuyến ở đàn ông lớn tuổi...Ngoài ra, củ nghệ và chocolat đen cũng có chứa những chất chống oxy hóa giúp ngừa sự xuất hiện của vài loại cancer…Dân Nhật bản sống trên đảo Okinawa có tuổi thọ cao nhất thế giới có lẽ nhờ họ sống trong một môi trường trong lành đồng thời họ cũng áp dụng lối dinh dưỡng tốt gồm có nhiều rau cải tươi, rong biển và cá.
Một số rau quả điển hình có chứa chất kháng cancer(Surh,Y-J (2003) Nature Review on cancer 3,768-780)
-Nghệ (Curcuma): Chất kháng cancer Curcumine: Cancer ruột già, bao tử, gan, da…-
-Bleuets (blueberries): Delphinidine.
-Fraises (strawberries): Acide ellagique.
-Trà xanh (green tea): Epigallocatéchine-3-gallate. Trà xanh chứa nhiều chất catéchines hơn trà đen...
-Đậu nành (soja, soybean): Génistéine. Tốt để ngừa cancer vú ở đàn bà và cancer tiền liệt tuyến ở đàn ông. Thực phẩm làm từ hạt đậu nành (đậu nành rang, tàu hũ, miso, sữa đậu nành tự làm lấy ở nhà …) tốt hơn các viên suppléments soja và sữa đậu nành bán trong siêu thị.
-Tomates: Lycopène, ngừa cancer tiền liệt tuyến. Pâte de tomate chứa nhiều lycopène nhất (nhiều hơn tomate sống).
-Nho (grapes): Resvératrol. Rượu chát đỏ làm từ nho cũng rất tốt nhưng chỉ nên uống ít và điều độ thôi vì dù sao nó cũng vẫn là rượu.
-Bưởi (grapefruits): Limonène
-Tỏi (garlic): Diallyl-sulfide
-Cải bắp (cabbages): Indole-3-Carbinol
-Broccoli: Sulphorahane
-Chocolats đen: có chứa 70% cacao, cung cấp một số lượng polyphénols đáng kể*, nên được xem rất có ích để ngừa các bệnh mãn tính như cancer và các bệnh thuộc về tim mạch.
Rau quả giúp ta giảm cancer đến mức độ nào?(World Cancer Research Fund/American Inst.for Cancer Research, 1997)
Tên - Số mẫu nghiên cứu - Số lần giảm nguy cơ - Tỉ lệ
Rau cải nói chung 74 - 59 - 80%
Trái cây - 56 36 - 64 %
Rau cải tươi - 46 - 40 - 87 %
Cải bắp, Broccoli 55 - 38 - 69%
Hành, tỏi, poireau 35 - 27 - 77%
Rau cải xanh 88 - 68 - 77%
Carottes 73 - 59 - 81%
Tomates 51 - 36 - 71%
Bưởi 41 - 27 - 66%
Các thức ăn cần nên tránh ăn thường xuyên:
-Các loại thịt ngâm muối (mariné) và các loại rau quả ngâm giấm (có thể gây cancer dạ dầy)
-Thịt, cá hong khói (fumé).
-Thức ăn chiên, nướng khét ở nhiệt độ cao.
-Thức ăn biến chế theo lối công nghiệp, đồ conserve, thịt nguội charcuterie, jambon, saucisse, lạp xưỡng, v.v…
-Rượu: hạn chế.
Ngừa Cancer bằng cách nào?
-Bỏ thuốc lá (cancer phổi, miệng, thanh quản…)
-Giảm bớt năng lượng calories ăn vào. Giảm bớt các loại fast food và các loại nước ngọt có gaz. Không ăn thức ăn quá nóng!
-Giảm bớt thịt đỏ (cancer ruột già). Nên ăn thịt nạc, thịt gà và cá (cá có chứa nhiều chất acid béo Oméga 3 rất tốt cho sức khỏe). Thay nguồn protéine từ thịt bằng các loại đậu và tàu hũ. Không cần phải nhất thiết ăn thịt mỗi ngày!
-Giảm bớt việc ăn những loại sản phẩm có chứa những hóa chất bảo quản có tiềm năng gây cancer chẳng hạn như thịt bacon, saucisse, jambon, hot dog, lạp xưỡng, thịt hong khói (smoked meat), v.v…Các sản phẩm nầy đều chứa nhiều nitrites và lúc chiên hay nướng chúng sẽ chuyển ra chất nitrosamines là chất có thể gây ra cancer. Tránh dùng những món ăn đã bị khét. Khi nướng thịt trên lửa ngọn, mỡ chảy ra và bốc cháy thành những chất hydrocarbures aromatiques bám vào miếng thịt. Đây là chất gây cancer. Khi nấu thịt ở nhiệt độ cao cũng sẽ tạo ra chất amines hétérocycliques là chất gây cancer!
-Tránh ăn những sản phẩm có quá nhiều muối!
-Ăn nhiều rau quả tươi (đủ màu sắc) để có nhiều chất chống oxy hóa và vitamins. Nên ăn một thức ăn đa dạng!
-Vận động, tập thể dục đều đặn!
Những tin đồn bất lợi về rau quả
*Rau quả nhiễm hóa chất, nông dược (pesticides) có thể gây cancer.
Sai - Các xét nghiệm tại Canada cho biết, rau quả nếu có bị nhiễm hóa chất thì cũng chỉ nhiễm ở mức độ rất thấp. Trước khi ăn nên rửa sạch, gọt bỏ vỏ, hay gỡ bỏ các lớp bên ngoài như trường hợp cải bắp. Lợi ích của việc dùng rau cải vẫn trội hơn là vấn đề sợ rau cải bị nhiễm hóa chất mà không ăn!
*Rau quả xuất phát từ kỹ thuật làm thay đổi gène (GMO) nên ăn không tốt.
Sai - Đa số rau quả mà chúng ta dùng mỗi ngày đều là sản phẩm standard, và được trồng một cách bình thường mà thôi. GMO thật ra là một vấn đề thuộc về sinh thái (biodiversité)!
*Chỉ có rau quả Bio, Organic mới tốt cho sức khỏe.
Sai - Tất cả các khảo cứu từ trước tới nay đều được thực hiện với các loại rau cải bình thường và đã nói lên lợi ích của chúng đối với sức khỏe. Nhãn hiệu Bio không phải là điều tối cần thiết để chúng ta tận dụng những lợi ích của rau quả!
(Bio hay Organic là rau quả trồng theo lối thiên nhiên không sử dụng hóa chất)
Kết luận
Hằng ngày nên sử dụng nhiều loại rau quả tươi và đa dạng. Đó là bước đầu để chúng ta có được một sức khỏe tốt đồng thời cũng để giúp giảm thiểu nguy cơ xuất hiện của một vài loại cancer. Ngày nay, một chế độ dinh dưỡng nhiều thịt và nhiều mỡ dầu có thể là đầu mối của nhiều vấn đề sức khỏe.
Đói ăn rau, đau uống thuốc.
Thức ăn là liều thuốc!
DS NGUYỄN NGỌC LAN & BS THÚ Y NGUYỄN THƯỢNG CHÁN .(Phỏng theo tác phẩm Les Aliments Contre le Cancer, của R. Béliveau và D. Gingras)
