Cuối thu, khi những cơn gió se se lạnh lặng lẽ quay về sau những tháng ngày mải miết rong chơi đâu đó, cũng là lúc mùa đông mon men gõ cửa. Năm nào chẳng có mùa đông. Dẫu mùa đông ở miền Trung không buốt tái như mùa đông ở miền Bắc nhưng cũng vừa đủ lạnh để dập dìu áo ấm khoe sắc, để đôi má thiếu nữ thêm hồng.Trong cái khung cảnh lãng mạn và rất thơ ấy, một chiều ngang qua góc phố – nơi có cây bằng lăng hoa tím – bất chợt một mùi khoai lang nướng thơm lựng quyện theo gió heo may xộc vào mũi người đi đường. Trời ơi mùi khoai nướng, cái mùi đồng quê rơm rạ tưởng như đã vĩnh viễn ở lại với một thời xa vắng nay bỗng nồng nàn tái ngộ nơi phố phường.
Những củ khoai lang mật da đỏ au, mập mạp như những chú chuột đồng, lăn qua trở lại trên bếp than hồng và khi vừa chín tới, tỏa ngát ra một mùi thơm khó diễn tả thành lời – một mùi thơm đánh thức tất cả các giác quan, gợi nhớ gợi thương, sục sạo vào tận thẳm sâu ký ức, như đưa ta trở về với nguồn cội. Ôi cái mùi quê hương mộc mạc theo suốt dặm đường tuổi thơ ta.
Nhớ những ngày lẽo đẽo theo lũ trẻ chăn trâu nghịch ngợm rủ nhau nhổ trộm khoai, trốn vào hóc núi vun lá khô để nướng. Vừa ăn vừa thổi xuýt xoa, rồi cười như nắc nẻ khi miệng đứa nào cũng đen thui vì dính lọ.
Nhớ sớm mùa đông mẹ luộc một nồi khoai để ăn lót dạ đi học, củ cầm trên tay, củ chia cho bạn, củ nhét túi quần nóng rát cả đùi.
Nhớ sao là nhớ mùi khói đốt đồng vào cuối mỗi mùa gặt…
Không phải chỉ khi trở về già người ta mới quắt quay nhớ về quê cũ, mà khi cuộc sống phát triển đến một mức nào đó, người ta lại thèm những món ăn ngày cũ – những món ăn dân dã đơn sơ nhưng đậm đà hồn quê, thấm đẫm chất quê, thảo thơm rơm rạ, như khoai nướng, như cơm cháy, như rau lang luộc …
Hình như trong tâm thức mỗi người, dù sống ở đâu nhưng cũng vẫn luôn diễn ra một hành trình khép kín. Từ quê ra phố, từ phố về quê. Như bất chợt chiều nay qua góc phố có cây bằng lăng hoa tím gặp mùi khoai lang nướng mà một trời ký ức cứ miên man ùa về.
Ôi cái mùi gợi nhớ gợi thương!
